Przebieg likwidacji niemieckiej spółki GmbH

Podobnie jak założenie niemieckiej spółki GmbH (odpowiednik polskiej Sp. z o.o.), również jej likwidacja podlega określonym przez prawo formalnościom, które zostały określone w §§ 60 i nast. GmbHG (niemiecki kodeks zawierający regulacje dotyczące spółki GmbH). Za sprawdzenie zachowania formalności odpowiedzialny jest sąd rejestrowy.
Poniższe opracowanie zawiera najważniejsze informacje na temat likwidacji GmbH oraz jej przebiegu, aby nie napotkać się na żadne problemy przy zakończeniu działalności spółki.

Dlaczego i kiedy należy zlikwidować niemiecką spółkę GmbH?

Likwidacja spółki GmbH może nastąpić z kilku prawnie określonych powodów. Większość z nich jest określona w § 60 GmbHG. Należą do nich:

• Uchwała wspólników o rozwiązaniu i likwidacji spółki. Uchwała taka wymaga większości trzech czwartych oddanych głosów, jeżeli umowa spółki nie stanowi inaczej.
• Upływ określonego w umowie spółki czasu istnienia GmbH.
• Wyrok sądowy, orzeczenie sądu administracyjnego lub organu administracyjnego w przypadkach określonych w §§ 61, 62 GmbHG przesądzający o likwidacji GmbH.
• Wszczęcie postępowania upadłościowego spółki.
• Wydanie postanowienia o odmowie wszczęcia postępowania upadłościowego z powodu braku majątku.
• Stwierdzona na mocy postanowienia sądu rejestrowego zgodnie z § 399 FamFG wada umowy spółki.
• Na podstawie § 394 FamFG przez wykreślenie spółki z powodu braku majątku.

Jeżeli GmbH musi zostać rozwiązana z powodu postępowania upadłościowego, wówczas obowiązują przepisy prawa upadłościowego. Ponadto w umowie spółki mogą zostać określone dalsze powody likwidacji GmbH.

Jak zlikwidować GmbH?

Zasadniczo celem likwidacji GmbH jest jej wykreślenie z rejestru spółek handlowych, tak aby przestała istnieć jako osoba prawna, przy czym likwidacja spółki przebiega w kilku etapach.

1. Uchwała o rozwiązaniu

Aby móc zlikwidować GmbH z reguły konieczna jest uchwała wspólników o rozwiązaniu spółki. Co do zasady do podjęcia uchwały o rozwiązaniu spółki wymagana jest większość trzech czwartych oddanych głosów, o ile umowa spółki nie stanowi inaczej.

Uchwała o rozwiązaniu spółki nie wymaga notarialnego poświadczenia i staje się ważna w terminie w niej ustalonym. Jeżeli termin ten nie został ustalony, uchwała wspólników wchodzi w życie ze skutkiem natychmiastowym. Nie ma też szczególnych wymogów formalnych odnośnie treści uchwały. W związku z tym określenie „rozwiązanie” nie musi występować w uchwale, ale zamiar rozwiązania spółki musi wyraźnie wynikać z jej treści.

Po podjęciu decyzji o rozwiązaniu, GmbH nadal istnieje. Konieczne jest jednak, aby obok firmy znajdował się skrót i.L. (in Liquidation). Jest to wymagane, aby faza likwidacji GmbH była widoczna również dla osób trzecich.

Zasadniczo po podjęciu decyzji o likwidacji spółki możliwa jest kontynuacja jej działalności gospodarczej. W tym celu konieczna jest dalsza uchwała wspólników. Warunkiem koniecznym dla kontynuacji działalności są również:

• majątek spółki nie został jeszcze podzielony oraz
• pierwotna przyczyna rozwiązania GmbH przestała istnieć.

Ponadto kontynuacja działalności musi zostać zgłoszona do wpisania do rejestru spółek handlowych.

2. Likwidatorzy i ich obowiązki

Aby móc rozwiązać spółkę, potrzebni są likwidatorzy. Są trzy sposoby, jak można ich wybrać:

• W większości przypadków członkowie zarządu GmbH zostają likwidatorami.
• W przypadku określenia likwidatorów w umowie spółki, zostają oni ustanowieni likwidatorami.
• W przypadkach, gdy ani członkowie zarządu, ani inne osoby nie mogą lub nie chcą przejąć funkcji likwidatora, sąd wyznacza likwidatora.

Likwidatorzy, niezależnie od tego czy są byłymi członkami zarządu czy nie, mają obowiązek potwierdzić i zapewnić sąd rejestrowy we wniosku o wpis likwidacji do rejestru handlowego, że nie istnieją żadne powody wynikające z prawa karnego, handlowego lub zawodowego, które przemawiają przeciwko ich powołaniu na likwidatora.

Do obowiązków likwidatorów należy:

• Reprezentacja GmbH w trakcie likwidacji: Likwidatorzy przejmują reprezentację spółki, aby dokonać podziału jej majątku pomiędzy wspólników, co jest faktycznym celem likwidacji. Ich obowiązki w tym zakresie są w znacznym stopniu uregulowane w § 70-73 GmbHG.

Likwidatorzy muszą zakończyć bieżącą działalność GmbH i zapewnić, że zobowiązania rozwiązanej spółki zostaną spełnione. W tym celu mogą oni przeprowadzać i zawierać wszelkiego rodzaju transakcje służące likwidacji spółki, w tym zawierać nowe umowy, jeśli jest to konieczne.

• Sporządzanie bilansu otwarcia likwidacji: Obowiązkiem likwidatorów jest sporządzenie bilansu otwarcia na początku likwidacji. Musi ono również zawierać raport wyjaśniający.

Ponadto na koniec każdego roku obrotowego podczas trwania likwidacji należy sporządzić roczne sprawozdanie finansowe.

• Wniosek o wpis likwidacji do rejestru spółek handlowych: Likwidatorzy są zobowiązani do złożenia zawiadomienia o rozwiązaniu GmbH do rejestru spółek handlowych, tj. do sądu rejestrowego właściwego dla siedziby spółki. Wniosek ten wymaga notarialnego poświadczenia i jest wysyłany do rejestru przez notariusza.
• Uregulowanie zobowiązań spółki i podział jej majątku: Zadaniem likwidatorów jest zakończenie wszelkiej bieżącej działalności spółki, likwidacja jej majątku, np. poprzez sprzedaż aktywów spółki, uregulowanie jej zobowiązań oraz podział pozostałych środków pieniężnych lub wartości materialnych i prawnych między wspólników. Podział między wspólników może jednak nastąpić dopiero po upływie roku zawieszenia (Sperrjahr wg. § 73 GmbHG), który rozpoczyna się z chwilą wezwania wierzycieli do zgłaszania ewentualnych roszczeń w stosunku do spółki.
• Ogłoszenie w Monitorze Federalnym (Bundesanzeiger) i wezwanie wierzycieli: Jednym z najważniejszych zadań likwidatorów jest wezwanie wierzycieli do zgłaszania się u likwidatorów GmbH w celu dochodzenia ewentualnych roszczeń. Wezwanie wierzycieli następuje wraz z ogłoszeniem rozwiązania spółki w Monitorze Federalnym. Wezwanie wierzycieli musi być dokonane niezależnie od zgłoszenia rozwiązania spółki do sądu rejestrowego.

Należy zwrócić uwagę, że w przypadku pominięcia wezwania wierzycieli GmbH nie może zostać wykreślona z rejestru handlowego.

3. Wykreślenie GmbH z rejestru handlowego

Po upływie roku zawieszenia i wypłaceniu pozostałego majątku wspólnikom, likwidacja GmbH jest zakończona i likwidatorzy zgłaszają za pomocą notariusza zakończenie likwidacji do rejestru spółek handlowych, co skutkuje wykreśleniem spółki z rejestru.

Przed wykreśleniem z rejestru sąd rejestrowy sprawdza jednak, czy likwidacja została prawidłowo zakończona. W przeciwnym razie wykreślenie spółki zostaje odroczone do czasu zgodnego z prawem całkowitego zakończenia likwidacji.

Wraz z wykreśleniem GmbH w rejestrze spółek handlowych GmbH przestaje istnieć jako osoba prawna.

Obowiązki po likwidacji

Po zakończeniu likwidacji istnieje jeszcze obowiązek przechowywania ksiąg i rejestrów spółki przez 10 lat. Obowiązek ten spoczywa na wspólnikach lub wyznaczonej przez nich osobie trzeciej.